Remembrance Day 2014
Jaarlijks, op de zondag het dichtst bij 11 november, vindt de herdenking van Remembrance Day plaats. De ceremonie lijkt sprekend op die in de Angelsaksische landen en wordt georganiseerd door de Stichting bevrijding ’45. In toespraken worden enkele gesneuvelde Canadees militairen herdacht. Hier onder de toespraak uit 2014.
Ik neem u mee terug in de tijd naar zaterdag 14 april 1945. Canadese troepen zijn uit het oosten opgerukt tot aan de rand van de toenmalige bebouwing en zij proberen ’s morgens overgangen over het Apeldoorns kanaal in handen te krijgen. Eén van die acties, een aanval met tanks en infanterie uit de omgeving van De Tol op de Deventerbrug, wordt door de Duitsers afgeslagen. De Canadezen verliezen daarbij twee tanks en er vallen doden en gewonden. ’s Middags, in de commandopost van het Royal Canadian Regiment in de villa Laag Buurlo wordt er een bespreking gehouden. De Duitsers nemen de villa onder vuur waardoor twee officieren om het leven komen. Eén van die twee is kapitein Sims van het Royal Canadian Regiment.
Wie was Frederick James Sims?
Zijn ouders, Frederick George en Annie Florence Sims, krijgen in 1921 een tweeling, Fred en Cynthia. De familie heeft het goed, vader Sims is hoofd publieke werken in Ottawa, Ontario. De oorlog breekt uit, maar desondanks kiest Fred na de highschool voor het militaire metier en gaat naar het Royal Military College in Kingston, Ontario. Fred wordt als luitenant ingedeeld bij het Royal Canadian Regiment. In juli 1942 vertrekt hij naar het strijdtoneel in Europa en landt als één van de eerste Canadese militairen op Sicilië, waar hij zijn vuurdoop krijgt.
Vervolgens vecht hij op het vasteland van Italië. Als onderdeel van de 1e Canadese divisie wordt zijn bataljon in januari 1945 verplaatst naar Nederland om het westen van ons land te gaan bevrijden. Hij is dan kapitein en plaatsvervangend compagniescommandant. Drie weken voor de Duitse capitulatie is hij de laatste officier van het Royal Canadian Regiment die sneuvelt, 24 jaar oud. Op dat moment is de familie Sims nauw betrokken bij de Canadese oorlogsinspanning: zijn zus Cynthia dient als verpleegster in een militair hospitaal, zijn vader werkt in het Yukon gebied aan de instandhouding van de strategisch belangrijke verbinding met Alaska en zijn oom is als kapitein betrokken bij de werving in het gebied rond Ottawa.
Op 4 mei 1995 onthult zijn zus Cynthia de plaquette op villa Laag Buurlo, die herinnert aan die rampzalige zaterdag 14 april 1945.
Dan huzaar Donald Coville. Van hem weten we dat hij een boerenzoon was, uit Fairfield East, Ontario, de jongste uit een gezin met 6 broers en één zuster. Na de lagere school woont hij tot zijn 18e op de boerderij bij zijn ouders. Hij doet een jaar werkervaring op in een kabelfabriek in Brocksville, maar neemt op als 19-jarige op 20 februari 1943 dienst. Donald is een branieschopper, gaat prat op zijn vele vriendinnetjes, maar is niet erg snugger en heeft wat moeite om de opleiding te volgen. In december 1943 komt hij in Engeland aan, wordt daar opgeleid tot tankschutter en in juli 1944 zet hij voet aan wal in Frankrijk. Ingedeeld bij de 1st Hussars maakt hij de opmars van de geallieerden uit Frankrijk naar de Lage Landen mee.
Op zaterdag 14 april zit Donald als schutter in één van de drie tanks die worden ingezet om de Deventerbrug in handen te krijgen. Ik zei u al dat deze gevechtsactie op een fiasco is uitgelopen. Vlak bij de Deventerbrug wordt zijn tank geraakt door een antitankwapen, Donald ziet geen kans om zijn brandende tank te verlaten en laat daarbij het leven, net 21 jaar oud.
Op 20 april krijgt zijn moeder het gevreesde telegram waaruit alleen blijkt dat Donald is gesneuveld op 14 april. 25 april volgt een brief met de woorden: ‘It was with deep regret that I learned of the death of your son, Trooper Donald Willis Coville, who gave his life in the Service of his Country in the Western European Theatre of War on the 14th day of April, 1945’.
Ook voor de familie Sims duurt het tot eind april voordat zij het verschrikkelijke nieuws te horen krijgen.
De twee gesneuvelden krijgen een veldgraf bij de St. Josephstichting, het huidige GG-net, in Apeldoorn en worden in 1946 herbegraven in Holten.
Waarom staan stil wij bij deze Canadese militairen die aan het eind van de Tweede Wereldoorlog sneuvelden? Niet alleen omdat het ons een beeld geeft van hen als mens en van de omstandigheden waaronder Canadezen tijdens oorlogen hebben moeten dienen. Maar vooral om ons bij de les te houden als het gaat over de ellende, het leed, het verdriet, de ontreddering die elke oorlog met zich meebrengt.
Wij leven gelukkig al 69 jaar in volle vrijheid. En vrede, dat vinden wij vanzelfsprekend, iets wat er altijd is geweest.
Maar we hoeven maar naar het nieuws te kijken om te kunnen zien hoe vrijheid en vrede in andere landen wordt vertrapt en hoe erg het is om onder oorlogsomstandigheden te moeten overleven, op de vlucht, in kampen, zonder eten of drinken. Reden waarom nog steeds militairen moeten worden ingezet om oorlogen te helpen beëindigen en de plaatselijke bevolking kansen te bieden op een normaal leven. Canada en Nederland hebben in het verleden hier een aanzienlijke bijdrage aan geleverd, en zullen dat ook in de toekomst blijven doen.
Het is belangrijk dat zoveel jongeren van verschillende scholen hier vandaag aanwezig zijn. Jullie maken een plechtigheid mee waarbij de opofferingen van militairen voor vrede en vrijheid worden herdacht. Dat confronteert ons, jong en oud, weer met het feit dat vrede en vrijheid niet vanzelfsprekend zijn. Wij moeten ons blijven inspannen om andere mensen ook in vrede en vrijheid te kunnen laten leven. In het klein begint vrijheid bij jezelf, door andere mensen de ruimte te geven om op hun manier in hun vrijheid te kunnen leven.
Daarom denken we met groot respect aan de Canadezen die daar het grootste offer voor brachten: hun leven. ‘We will remember them’. Wij zullen ze niet vergeten.
