Herdenkingen werpen hun schaduw vaak ver vooruit ...

Medio 1984 keerden de toenmalige burgemeester van Apeldoorn, jhr. drs. P.A.C. Beelaerts van Blokland, en wethouder H. Sterken uit Canada terug in Apeldoorn met de boodschap: “They are coming, they are coming!”

Hun was gebleken dat veel Canadese veteranen de behoefte hadden nog een (laatste?) keer de herdenking van de bevrijding van Nederland bij te wonen.

Omstreeks dezelfde tijd verkende kolonel Elliot Dalton, voorzitter van het Canadese Nationaal Comité ‘We Do Remember’ de mogelijkheden om in Nederland, en in Apeldoorn in het bijzonder, de talrijke veteranen te ontvangen. De Apeldoorner Jan Koorenhof werd in Toronto gevraagd om het comité in Nederland te vertegenwoordigen en bezocht een zevental burgemeesters van de gemeenten die door de Canadezen waren bevrijd. Het was de bedoeling om een betrouwbaar platform te creëren, dat de in Canada voor de veteranen gemaakte afspraken in Nederland zou kunnen en willen uitvoeren.

Tegen deze achtergrond lag de oprichting van de Stichting Bevrijding ’45 voor de hand: Apeldoorn bood aan de veteranen te ontvangen en het Nationaal Defilé te organiseren. Toen duidelijk werd dat het defilé inderdaad in Apeldoorn zou plaats vinden, was het met name burgemeester Beelaerts van Blokland die aandrong op een verantwoorde, professionele basis en structuur voor de organisatie van de feestelijkheden, met een representatief bestuur.

Ook om een andere reden was dit nodig: subsidiënten dienden erop te kunnen vertrouwen dat zij een goed doel steunden en dat hun financiële bijdragen verantwoord zouden worden besteed. Hiermee waren voldoende bestaansredenen voor de Stichting Bevrijding ’45 aanwezig.
‍

Parallel met de wens van de Canadezen en de burgemeester liep de wens van het toenmalige 4 mei Comité om de organisatie van de 4 mei herdenking in het Oranjepark aan de “overheid“ over te dragen. De oprichting van de Stichting vond plaats op 22 november 1984. Volgens de statuten is het doel van de stichting:
“Het voorbereiden, organiseren en financieren van festiviteiten in het kader van de herdenking van de bevrijding van Apeldoorn, en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn in de ruimste zin des woords“.

Het bestuur werd ondermeer samengesteld uit vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap in Apeldoorn en omgeving, het 4 mei Comité en de Stichting Burger-Oorlogsgetroffenen, maar ook van het Ministerie van Defensie, de consulaire dienst en onderwijsinstellingen in de gemeente.

‍
Het eigenlijke werk werd (en wordt) verricht door werkgroepen, waaraan het bestuur – na goedkeuring van de plannen – financiën beschikbaar stelt. De werkgroepen leggen rekening en verantwoording af aan het bestuur, een werkwijze die in de praktijk goed blijkt te voldoen. Zo zijn in de loop van de jaren werkgroepen geformeerd voor onder meer de herdenking van de bevrijding van Apeldoorn op 17 april en de 4 mei herdenking in de Grote Kerk en in het Oranjepark, voor geallieerd, op Heidehof begraven, vliegpersoneel, voor activiteiten voor jeugd en scholen, voor het Nationaal Defilé, voor de huisvesting van de veteranen, voor de taptoe en voor het bevrijdingsconcert. Vrijwel alle monumenten die zich daarvoor lenen zijn door scholen in de gemeente Apeldoorn geadopteerd.

‍
In de loop van de tijd werd aan het herdenken ook gedenken toegevoegd. In dat kader werd in 2005 voor het eerst een International Youth Conference georganiseerd. Dat is ook in 2010 gebeurd.
De werkgroepen, alle gevormd door vrijwilligers, verzetten veel werk. In de lustrumjaren 1985, 1990, 1995, 2000, 2005, 2010 en 2015 werden extra inspanningen verricht.