Gedenkplaat Airborne Hospitaal

'In dit gebouwencomplex was van 25 september tot 26 oktober 1944 gevestigd het Airborne Military Hospital Apeldoorn. Hier verbleven ruim 1750 achtergebleven gewonden van de slag om Arnhem en verborg divisie-arts Colonel Graeme Warrack zich in een kast, alvorens hij op 29 oktober 1944 uit de kazerne ontsnapte.'

Achter deze nuchtere tekst gaat een wereld van hoop, dapperheid en verslagenheid schuil.
De slag om Arnhem van 17 tot 25 september 1944 begon met grote luchtlandingen als deel van de operatie Market-Garden, opgezet om bruggen over de Maas, Waal en Rijn in handen te krijgen. Vervolgens zouden grondtroepen over deze bruggen oprukken en vanuit Gelderland ten noorden van het Ruhrgebied doorstoten om zo Duitsland eerder op de knieën te krijgen.

Bij Arnhem ging het mis: de landingsterreinen lagen te ver van de Arnhemse Rijnbrug, de Duitse weerstand was sterker dan verwacht en de opmars van de grondtroepen verliep te langzaam. De 'rode baretten' van de 1st British Airborne Division valt niets te verwijten. Zij vochten als leeuwen tegen een overweldigende Duitse meerderheid. Ze leden zware verliezen, raakten totaal ingesloten en hun posities werden onhoudbaar. De slag werd verloren; gewonde parachutisten werden krijgsgevangen afgevoerd naar Apeldoorn.
Het is aan de toenmalige opperwachtmeester der Koninklijke Marechaussee P. van Garderen te danken dat er in de Koning Willem III-kazerne een herinnering aan deze episode is gekomen. Hij wist het benodigde geld bij elkaar te brengen voor een gedenkplaat. Die werd op 21 september 1984 onthuld door de Schotse kolonel-arts b.d. Graeme Warrack, destijds commandant van het Airborne Military Hospital. Sindsdien vindt er jaarlijks in september een kranslegging bij de plaquette plaats. Nog steeds tonen oud-strijders van de 1st Airborne Division hierbij hun belangstelling, maar door overlijden en hoge ouderdom wordt hun aantal elk jaar minder.

Graeme Warrack Building

Op vrijdag 17 augustus 2012 hebben de commandant van het Landelijk Opleidings- en Kenniscentrum Koninklijke Marechaussee kolonel Hoppe en de heer Bill Warrack, zoon van van Graeme Warrack, gebouw 24 officieel als Graeme Warrack gebouw in gebruik genomen. In dit gebouw bevindt zich de Graeme Warrack Room, de oorspronkelijke werkruimte van kolonel-arts Graeme Warrack in 1944. Nadat eind oktober de patiënten van het Airborne Hospital in krijgsgevangenschap naar Duitsland waren afgevoerd, heeft hij zich twee weken op het vlierinkje boven de toegangsdeur verborgen alvorens een ontsnappingspoging te wagen. Met hulp van het verzet slaagde hij er in om in februari 1945 terug te keren achter de geallieerde linies. Voor meer details: klik hier.

De Graeme Warrack room is ingericht met boeken, gebruiksvoorwerpen en uitrustingstukken van de 1st Airborne Division.

‍

HERDENKING 21 SEPTEMBER 2012

Op de Koning Willem III kazerne in Apeldoorn vond vrijdag 21 september de Airborneherdenking plaats. Deze jaarlijkse herdenkingsplechtigheid is onderdeel van de herdenkingen van de ‘Slag om Arnhem’.

Onder toeziend oog van onder andere burgemeester John Berends van Apeldoorn en veteranen, lazen leerlingen van basisschool Spitsbergen gedichten voor. Samen met commandant Landelijk Opleidings- en Kenniscentrum Koninklijke Marechaussee, kolonel Egon Hoppe, en burgemeester John Berends legden zij bloemen bij het monument. Ook plaatsvervangend commandant van het Operationeel Ondersteuningscommando Land, kolonel Ronald Rietbergen, en een vertegenwoordiger van de Poolse ambassade legden een krans.

“Erg mooi en bijzonder dat alle monumenten in Apeldoorn zijn geadopteerd door basisscholen”, sprak kolonel Hoppe de scholieren en andere genodigden toe.

De herdenking vond plaats bij een replica van de gedenksteen achter gebouw 5, nabij de vijver van de Koning Willem III kazerne. Aansluitend aan de herdenking was er de mogelijkheid om de originele plaquette en de ‘Graeme Warrack Room’ te bezichtigen.

Klik op onderstaande afbeeldingen om die op ware grootte te zien.