Nationaal Canadees bevrijdingsmonument 'De man met de twee hoeden'

Hij staat niet op een sokkel, maar rust met zijn reusachtige voeten op een plateau van tegels met de afbeelding van het blad van een Maple Leaf. Dit is het Nationaal Canadees Bevrijdingsmonument.

Een groot deel van Nederland is bevrijd door de Canadezen en in veel dorpen en steden wordt dat elk jaar herdacht. Apeldoorn heeft een bijzondere relatie met Canada, omdat na het einde van de Tweede Wereldoorlog hier het  Canadese hoofdkwartier gevestigd was. De bevrijding van ons land kostte meer dan 6000 Canadese militairen het leven.
Als uiting van dankbaarheid wordt in Apeldoorn sinds 1980 één keer in de vijf jaar een groot nationaal defilé georganiseerd, waarin de veteranen worden toegejuicht. Die parades waren een soort levend monument, maar gezien de leeftijd van de veteranen werd het in 1995 tijd na te denken over een blijvend monument.

Over de locatie was men het gauw eens: tegenover paleis Het Loo. Op 2 mei 2000 werd het monument onthuld. Het is het symbool van een aantal tegenpolen: de vreugde over de bevrijding tegenover het verdriet over het verlies van zoveel levens, vrede en oorlog, Canada en Nederland, welkom en afscheid, verleden en toekomst.

Op 11 mei 2002 werd in Ottawa een tweelingmonument onthuld. De twee beelden vormen als het ware één monument dat de verbondenheid van de twee landen uitdrukt.Voor de man met de twee hoeden ligt een bronzen plaquette die de Canadese regering in 2005 heeft aangeboden aan de Nederlandse bevolking. In Engels, Frans en Nederlands is daarop te lezen:"Canada bracht in Nederland vrijheid en een nieuw leven aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Tussen oktober 1944 en mei 1945 veroverde de Canadese krijgsmacht, na hevige gevechten en een enorm verlies aan manschappen, de Scheldemonding en de Antwerpse haven, de weg vrijmakend voor bevoorrading van de geallieerden, verjoeg de vijand uit een groot deel van het land en verstrekte voedsel aan het door de Nazi-bezetter uitgehongerde Nederlandse volk. Op 5 mei 1945 gaven de Duitsers zich in Wageningen over aan de Canadese luitenant-generaal Charles Foulkes en aan Z.K.H. Prins Bernhard der Nederlanden, bevelhebber van de Nederlandse strijdkrachten. De vriendschapsbanden die toen gesmeed werden tussen Canada en Nederland houden tot op de dag van vandaag stevig stand." De plechtige overdracht van de plaquette aan Nederland was op 6 mei 2005 op het voorplein van paleis Het Loo. De definitieve plaatsing (en tweede onthulling) bij het Nationaal Canadees Bevrijdingsmonument vond plaats tijdens 'Remembrance Day' op zondag 13 november 2005.

Jaarlijks, op de zondag het dichtst bij 11 november, vindt hier de herdenking van Remembrance Day plaats. De ceremonie lijkt sprekend op die in de Angelsaksische landen en wordt georganiseerd door de Stichting bevrijding ’45. In toespraken worden enkele gesneuvelde Canadees militairen herdacht. Op die manier wordt getracht inhoud te geven aan het abstracte getal van 5714 in Nederland begraven of herdachte Canadese militairen. De toespraken kunt u nalezen door op het betreffende jaartal te klikken.
Remembrance Day:  
2008 [Lieutenant Reardon en Private Gunn],
2009 [Pilot Officer Crozier en Flight sergeant Cross],
2010 [Lance Corporal Bowcott en Sergeant McKeith],
2011 ontbreekt,
2012 [Lieutenant Laporte, Lance Corporal Charlebois en Private Gosselin],
2013 [Private Lanoue, Private Anderson en Captain Goddard]
‍2014 [Captain Sims en Trooper Coville],
2015 [[Flight sergeant Hurteau, Private Brown en Lieutenant RCN Charman],  
‍2016 [Flight sergeant Cross, Trooper Bannan en Sergeant Major Darwin]
2017 [Lieutenant Guthrie, Private Mennie en Private Nelson]
2018 [Private van Acker en Sapper Cheney]

2019, 2020 moesten vervallen door de Covid beperkingen en in 2021 moest de herdenking om dezelfde reden sterk worden ingekort waardoor de toespraken kwamen te vervallen.

2022 [Pilot Officer Woodward en Private Obbema]

Korte impressie van de plechtigheid op 13 november 2022 door RTV Apeldoorn.
2023 (Captain Anaka en Sergeant Redshaw)

‍

In de directe omgeving van de Man met de twee hoeden is een 'luistersteen' geplaatst die deel uitmaakt van de Liberation Route. Op de steen is ook de plaquette aangebracht die veteranen van de 48th Highlanders of Canada in 2005 hebben aangeboden.

Door het telefoonnummer 0900-5423728 te kiezen of door hier te klikken kan men het 'hoorspel' beluisteren. Meer informatie over de Liberation Route.